Wat houden Provinciale Statenverkiezingen in?

WEESP - Naast de waterschapsverkiezingen kiezen we op 15 maart ook de leden van de Provinciale Staten. Op de kieslijst voor de provincie Noord-Holland staan welgeteld vijf Weesper kandidaten: Voor de partij Forum voor Democratie staat op plaats 31 D.M.C. van Rooij. Laurens Oosting is kandidaat voor de VVD en staat op 14. Voor het CDA is Cees Sluijk kandidaat op plaats 10. Hooggeplaatst op de lijst 50Plus, namelijk 2e, staat Hein Stulemeijer en voor Belang van Nederland vinden we Pascal van Kassel op een 5e plaats.

Statenleden

Leden van Provinciale Staten vervullen een belangrijke rol in ons democratisch bestel

Bij de verkiezingen voor Provinciale Staten kies je de leden van de Provinciale Staten, ook wel Statenleden genoemd. Nederland telt in totaal 12 provincies en de provincie is een bestuurslaag tussen het Rijk en de gemeenten. Elke 4 jaar kun je stemmen op een kandidaat van een politieke partij die je de komende 4 jaar vertegenwoordigt in de Provinciale Staten.
De gekozen leden vormen het parlement van de provincie. Het aantal zetels in Provinciale Staten hangt af van het aantal inwoners van de provincie. De provincies met het minste aantal inwoners hebben 39 zetels in de Staten, en die met het grootste aantal inwoners -zoals Noord-Holland- 55 zetels,

Taken Statenleden

De Statenleden hebben een aantal belangrijke taken. Ze bepalen het beleid van de provincie op de belangrijkste punten en controleren de Gedeputeerde Staten; dit is het dagelijks bestuur van de provincie dat door de Statenleden zelf wordt verkozen. 

Ook belangrijk: de Statenleden kiezen de leden van de Eerste Kamer. De voornaamste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren of verwerpen van wetsvoorstellen, én de taak om de regering te controleren. Zo kan zij een wet afkeuren die eerder door de Tweede Kamer is goedgekeurd. 

De verkiezing van de Eerste Kamer is ook eens per 4 jaar; de volgende vindt plaats op 30 mei 2023. Door te stemmen op woensdag 15 maart voor de Provinciale Statenverkiezingen heb je dus ook invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer die heel belangrijk is bij de totstandkoming van wetten.

Samenwerken

De verschillende partijen in de Provinciale Staten moeten samenwerken. Net zoals na de Tweede Kamerverkiezingen wordt er een bestuur gevormd, genaamd het college van Gedeputeerde Staten. Een gedeputeerde is vergelijkbaar met een minister. Een provincie kan minimaal 3 en maximaal 9 gedeputeerden tellen. De voorzitter van het college is de commissaris van de Koning.

De taken van de provincie op een rij:
- Indeling van de ruimte: waar woningen mogen worden gebouwd, waar een natuurgebied komt, hoe de (spoor)wegen lopen, waar een industriegebied of windmolens komen.
- Natuur en milieu: natuurbeheer, milieu, vergunningverlening, toezicht en handhaving
- Klimaat en energie: stimuleren en financieren van duurzame energie
- Openbaar vervoer: zorgen voor bus- en streekvervoer in de hele provincie
- Infrastructuur: aanleggen en onderhouden van provinciale wegen, fietspaden, bruggen en sluizen
- Cultuur en monumentenzorg: erfgoed behouden en beschermen
- Economie: zorgen voor een aantrekkelijke provincie voor bedrijven, en voor meer werkgelegenheid
- Toezicht op gemeenten en waterschappen; goedkeuren van de gemeentelijke begrotingen

Statenleden zijn ‘parttime’ politici. Naast hun vertegenwoordigende werk hebben ze vaak ook een baan. Eens in de paar jaar wordt onderzocht hoeveel tijd Statenleden besteden aan hun werk. In 2019 was dit gemiddeld 22,6 uur per week. Een Statenlid ontvangt een onkostenvergoeding en een vergoeding voor de werkzaamheden. Deze is per 2023 verhoogd en bedraagt nu bruto 1.895 euro per maand.
Minister Hanke Bruins Slot zegt hierover op de overheidswebsite politiekeambtsdragers.nl: “Leden van Provinciale Staten vervullen een belangrijke rol in ons democratisch bestel. De vergoeding van deze leden sloot niet meer goed aan bij de zwaarte van de taken die deze volksvertegenwoordigers vervullen. Met deze verhoging verstevigen we hun positie en daarmee de democratie.”