'Auto's rijden door en fietsers scheuren vlak langs je heen'
WEESP – Elke dag opnieuw is het een typisch geval van 'God zegen de greep' voor Debby Buis, als zij samen met haar blindengeleidehond Tobias de straat oversteekt. 'Haal ik zonder kleerscheuren de overkant?' Omdat zij beslist niet de enige visueel gehandicapte is die met het fenomeen van doorrijdende auto's en fietsers kampt, wil zij graag haar verhaal kwijt.
door Ruth van Kessel
Debby Buis werkt twee dagen per week, doet vrijwilligerswerk en is druk met cursussen. Niets bijzonders voor een jonge vrouw van 34, die sinds 2002 in Weesp woont. Wel bijzonder is dat Debby visueel gehandicapt is; ze heeft nog maar 1% zicht en is voor haar mobiliteit afhankelijk van haar blindengeleidehond Tobias. Debby: "Dankzij Tobias kan ik een zelfstandig leven leiden, maar soms voel ik me heel kwetsbaar."
Wat is het probleem?
"Als ik samen met Tobias de straat wil oversteken geef ik dat aan met mijn herkenningsstok. Verticaal betekent dat ik de intentie heb, horizontaal dat ik daadwerkelijk ga. En dan is het afwachten of de auto's en fietsen gaan stoppen of niet. Ik luister goed en pas als ik hoor dat het verkeer helemaal stilstaat durf ik het aan. Het is elke keer weer spannend, vooral fietsers willen nog wel eens vlak voor of achter je langsschieten. Niet alleen ik schrik, maar de hond ook, met het gevolg dat we allebei van slag zijn."
Maar jouw hond bekijkt toch voor jou wanneer je kunt oversteken?
"Dat denken mensen vaak, maar dat is niet zo. De hond helpt mij obstakels te omzeilen, vertelt me waar de stoep ophoudt en waar een zijstraat is. Op commando brengt hij me naar het zebrapad of het stoplicht. Dat is goud waard, zonder hem zou ik niet zo mobiel zijn. Maar het is een misverstand dat hij voor mij bepaalt wanneer ik veilig kan oversteken."
Eerlijk gezegd dacht ik dat ook.
"Een hond kan geen afstand en snelheid inschatten. Daarbij is hij kleurenblind, dus een stoplicht kan hij ook niet lezen. Als hij me naar de stoeprand heeft gebracht, geef ik het commando aan Tobias om over te steken als ik denk dat het veilig is. Het is mijn verantwoordelijkheid. Als ik geen verkeer hoor, neem ik de gok. Soms wacht ik best lang, voor niets. Maar liever dat dan dat ik of Tobias wordt aangereden. Hij is met zijn postuur op bumperhoogte natuurlijk nog veel kwetsbaarder dan ik. Die verantwoordelijkheid voor de hond weegt ook zwaar."
'Ik ben al wel drie keer door een fietser aangereden'
Wat heb je meegemaakt?
"Gelukkig heb ik nog geen ongeluk gehad, maar ik ben wel drie keer door een fiets aangereden en ik heb al een paar keer mijn stok gebroken. Ik heb ook meegemaakt dat een auto voor me langs reed, omkeerde en toen opnieuw achter me langs ging. Je wilt het niet, maar op zulke momenten voel je je heel kwetsbaar. Een andere keer werd een automobilist woedend omdat ik met mijn stok een kras op zijn auto had gemaakt. Maar dat hij moet stoppen is een wettelijke verkeersregel. Veel mensen lijken dat niet te weten."
Speelt dit vooral in Weesp?
"Dat niet. In Amsterdam voel ik me ook niet veilig bij het oversteken. Maar in Hoorn bijvoorbeeld, waar ik over een half jaar naartoe verhuis om te gaan samenwonen, stoppen mensen wel voor de herkenningsstok. Misschien dat Randstedelingen meer haast hebben? Wel is het zo dat er in Weesp procentueel meer mensen wonen met een visuele handicap. Veel jongeren zijn hier, net als ik, na een periode in een begeleide woonvorm van Visio zelfstandig blijven wonen. Ik kan er zo twintig opnoemen en allemaal ervaren ze dezelfde last als ik."