'Het is gebeurd, ik wil verder, het gaat best goed met mij'
WEESP/MUIDEN – Stapje voor stapje. Elke dag komt er weer een beetje meer van de oude Rosa terug, een Rosa die het beste wil maken van haar leven. Op 2 maart overkwam het haar dat ze op station Weesp onder de trein terechtkwam. Een drama vooral voor haar moeder Hank, vader Arjan en zus Carlotta. Rosa zelf kan zich niets herinneren, zij lag drie maanden in een coma. Nu wil ze graag haar verhaal delen. In de krant, maar ook op televisie: om te vertellen dat het ondanks alles best goed gaat met haar. Maar ook om te waarschuwen: aan haar ongeluk lag gebruik van medicatie ten grondslag.
door Ruth van Kessel
Vrolijk doet Rosa Smalen (23) de deur open. Achter haar haar moeder Hank Schep, schipperend tussen haar beide dochters. Rosa wil graag haar verhaal vertellen, haar jongere zus Carlotta heeft daar zichtbaar moeite mee. De pijn is nog zo vers. Het leven van de drie vrouwen komt langzaam op de rit: Rosa die in haar vierde revalidatiecentrum via een brain-integrationprogramma vat probeert te krijgen op haar geheugen en vaardigheden. In de achterliggende maanden lukte het haar om na het ontwaken uit haar coma weer te lopen en controle te krijgen over haar lichaam. Hank probeert na acht maanden continue zorg voor Rosa deze week haar werk op de Jozefschool in Muiden te hervatten en Carlotta, die er steeds was voor haar zus, slaat zich wonderwel goed door haar opleiding. Dankbaarheid overheerst, met daaronder het verdriet van het verlies van de oude Rosa en de hoop op verder herstel. Rosa glimlacht veel: ze voelt zich gelukkig zegt ze en is blij dat ze van de pillen af is. Hank vertelt dat dit vaker voorkomt bij mensen die uit een coma ontwaken: gevoelens van verdriet en boosheid zijn er nog niet. Ze leven bij de dag.
Zwarte periode
Rosa herinnert zich – gelukkig – niets meer van de dag van het treinongeluk. Wel van de periode daarvoor, al vertoont haar geheugen hiaten. Het ging al langer niet goed met de toen 22-jarige studente. Als vierdejaars student Beeld & Taal en Fotografie aan de Rietveldacademie lukte het haar steeds minder goed om alles in haar drukke leven te organiseren. Ze ervoer chaos en werd daar ongelukkig van. Een geconsulteerde psychiater constateerde tekenen van ADD en stelde voor om een periode het middel dexamfetamine te slikken. Dat zou Rosa helpen beter te focussen en haar door het afstudeerjaar heen helpen. Een weloverwogen besluit voor een afgebakende periode. Hank: "Al gauw merkte ik dat Rosa anders werd. Ze werd eufoor en hyper. Ze kwam weer thuis wonen, het ging niet goed met haar. Achteraf bleek dat ze in een psychose zat. Rosa was al met de pillen gestopt." Maar de rollercoaster bleek niet meer te stuiten. Na de psychose in november 2014 viel Rosa in een diepe zwarte depressie, zo ernstig dat Hank bang was dat haar dochter zichzelf tijdens zo'n paniekaanval wat aan zou doen. Een periode van grote zorg en angst. Hank: "Het leek in de maand voor het ongeluk wel wat beter te gaan. Er waren af en toe lichtere dagen. Wel hadden we afgesproken dat Rosa nooit alleen met de trein zou reizen, we waren bang voor haar labiliteit."
Maandag 2 maart
Met enige reserves was Rosa die dag begonnen aan een baan als scriptlezer bij een Amsterdams filmcastingbureau. Zou ze wel goed genoeg zijn, zo dacht ze somber. Halverwege de dag mailde ze haar vader: "Het is leuk hier, ik heb het naar mijn zin." Volgens afspraak reisde ze na haar werk met een vriendin met de trein naar Weesp. Op het station belde ze haar moeder, die haar altijd ophaalt vanuit Muiden. "Mam, ik heb een leuke dag gehad. Het gaat goed, alleen heb ik steeds die nare gedachten." Hank: "Ik zei haar op het bankje te gaan zitten. Mijn voorgevoel van de zaterdag ervoor kon ik niet van me afzetten. Ik reed snel naar Weesp, zag haar niet zitten en ben het station binnengerend: Rosa, zo riep ik steeds haar naam. Ik werd bang. Het was die dag noodweer. Achteraf vraag ik me af waarom ik niet het perron ben opgegaan, misschien had ik haar dan nog gezien. Ik dacht dat ze misschien met de bus naar huis was gegaan. Ik reed terug naar Muiden en toen ik Rosa niet thuis trof reed ik met Carlotta weer naar Weesp. Op de rotonde zag ik een politieauto met zwaailicht. Ik wist meteen: het is Rosa…" De hel van niet doorgelaten worden op het station, de aanblik van haar dochter, blauwe jas, blond haar, de wereld die instort, maar ook meteen het ontstaan van strijdlust: wie durft er hier mijn kind af te nemen? Hank: "De ontkenning, de boosheid, het verdriet, de angst: blijft ze leven, wordt ze wakker, haar conditie en nu, hoe verder? We zitten nog steeds in een rouwproces."
Vanaf de eerste dag hield Hank vertrouwen in haar dochter. Hank: "We zijn niet van haar zijde geweken en hebben elke verbetering in haar toestand gezien als een teken van hoop op een toekomst." Heel Muiden stak kaarsjes aan voor Rosa en overal stonden vazen met rozen. Hank: "Wij geloofden in Rosa en de mensen om ons heen geloofden in ons. Deze positieve verbinding heeft ons overeind gehouden, al was het soms hopeloos zwaar."
Rosa lag in coma, zij kan zich niets herinneren van het ongeluk
Wat er die avond precies op station Weesp is gebeurd zal nooit duidelijk worden. In ieder geval is zeker dat het niet een eigen keuze was. Hank: "Het past absoluut niet bij Rosa om zichzelf of anderen pijn te doen."
Rosa: "Het is gebeurd, nu wil ik verder. Ik ben zo gelukkig dat ik leef. Het aanbod van regisseur Belgin Inal om een documentaire over het gebeurde te maken, kwam op het juiste moment. Het gaf mij een doel en ik hoop dat het een waarschuwende uitwerking heeft. Belgin gaat mij helpen om een vervolgdocumentaire te maken. Ik wil laten zien wat ik kan: ik wil regisseur worden. Daar ga ik voor. Stap voor stap ga ik er komen."
