Openbaar toilet in sloppenwijk in Accra, Ghana.
Openbaar toilet in sloppenwijk in Accra, Ghana.

Weesper onderneming Safi Sana wint belangrijke sanitatieprijs

WEESP – Trots sleepte Aart van den Beukel vorige maand de Sarphati Sanitation Award binnen. De Weesper won met zijn onderneming Safi Sana, dat uitwerpselen omzet in biogas en biomest, de prijs omdat het bedrijf aantoont dat het wereldwijde sanitatieprobleem niet alleen duurzaam, maar ook kostendekkend kan worden opgelost.

door Ruth van Kessel

In Ghana laat de eerste poep- en afvalverwerkingsfabriek van Safi Sana zien dat het kan: door vergisting worden fecaliën en afval omgezet in biogas, wat wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken. De reststof die overblijft is mest, een essentiële grondstof voor landbouw. Met landbouwuniversiteit Wageningen start Safi Sana nu een proef met de 20.000 liter water die dagelijks bij het verwerkingsproces vrijkomt. Van den Beukel: "In dat water zitten nuttige stoffen waarmee je sterke kiemplanten kunt kweken. We bouwen nu een kwekerij tegen de fabriek in Accra aan. Dat is weer een nieuwe fase."

Wereldprobleem
Even wat getallen: een derde van de wereldbevolking heeft geen toegang tot een hygiënisch toilet en 10% van de wereldbevolking beschikt niet over schoon drinkwater. De gevolgen hiervan kosten jaarlijks wereldwijd zo'n 260 miljard dollar, denk hierbij aan de kosten van de gevolgen van ziekten (cholera) en sterfte ten gevolge van onhygiënische leefomstandigheden en overstromingen door door afval verstopte riolen. Als een onderneming als Safi Sana dan een oplossing vindt voor dit probleem wordt dat zowel vanuit economisch als vanuit menselijk oogpunt breed omarmd. Dus hangt Van den Beukel bijna wekelijks met de Wereldbank en The African Development Bank aan de telefoon. "Het is echt baanbrekend dat deze grote banken geïnteresseerd zijn in ons concept. Normaliter worden hygiënische programma's en toiletten neergezet met overheidssubsidies. Dat kost een land enorm veel geld en als dat geld er niet meer is, stoppen de programma's en begint de ellende van voor af aan. Een fabriek van Safi Sana kan voor een kleine drie miljoen dollar worden neergezet, maar omdat de producten – elektriciteit, mest en zaden/kiemplanten – geld opleveren, draait zo'n fabriek na drie jaar kostendekkend. Voor een land als Ghana, dat kampt met een tekort aan stroom (30% van het land zit zonder), onvruchtbare grond en bergen uitwerpselen en afval - dagelijks genereert alleen al de hoofdstad Accra 1700 ton afval per dag - levert dit naast kwaliteit van leven ook een enorme economische winst op. Het is echt heel spannend: zien de grote partijen brood in het concept? Ze willen ons in ieder geval graag horen."

Safi Sana
Had je Van den Beukel tien jaar geleden gevraagd of hij zijn leven zou wijden aan de oplossing van een groot wereldprobleem, dan had hij je lachend aangekeken. De heao'er zette na zijn opleiding Village Bagels op, met drie winkels in Amsterdam en een bakkerij in Alkmaar. Toen hij dat wel gezien had, schreef hij bijna bij toeval een businessplan voor een biogasproject. Zijn ondernemerskwaliteiten werden gezien door Aqua for All dat hem benaderde voor Safi Sana. Van den Beukel: "We zijn nu vijf jaar bezig. Nu is het een kwestie van wereldwijd uitrollen. Ik voel me er goed bij: een oplossing van een wereldwijd issue dat zo eenvoudig blijkt te zijn en je verlost van zowel het afval- als het stroomprobleem. Eén plus één maakt drie."

Vanuit de Sleutelsteeg lost Aart van den Beukel wereldissues op.