Een Indiƫ-herdenking in de synagoge.
Een Indiƫ-herdenking in de synagoge. Foto: Christian Pfeiffer

1995: plan voor jeanswinkel in synagoge

WEESP - Toen de Protestantse Gemeente in 2007 de Maarten Lutherkerk verkocht aan Dental Clinics moest menigeen even slikken. Een tandarts in de kerk? Negen jaar laten weten we bijna niet beter. Het had de synagoge aan de Nieuwstraat net zo kunnen vergaan. In 1995 had kledingzaak Zipper plannen om het pand te kopen.

De synagoge aan de Nieuwstraat werd in 1840 in gebruik genomen. Het gebedshuis verving de huiskamersynagoge in de Korte Middenstraat die op instorten stond en ook te klein was geworden. In 1942 werden alle Joden uit Weesp weggevoerd. Zij belandden in concentratiekampen en de meeste vonden daar de dood. De synagoge werd geplunderd. Na de oorlog werd het gebedshuis gebruikt als garage en na een restauratie in 1986 deed het gebouw een tijdlang dienst als arbeidsbureau.

Arnold Heertje
In 1995 kwam het toenmalige college van B en W met het voorstel om het rijksmonument voor 550.000 gulden te verkopen aan Rob Sikking van Zipper in de Slijkstraat. Hij zag kansen voor een kledingzaak in het historische pand. De Weesper Detailisten Organisatie omarmde het plan, maar De Historische Kring Weesp en de Raad van Kerken hadden ernstige bedenkingen. Tegenstanders van de verkoop, waaronder professor Arnold Heertje, verenigden zich in een stichting en kochten het pand in 1996 aan. Een andere stichting, Vrienden van de Weesper Synagoge, verzorgt sindsdien de exploitatie.

Inmiddels is de synagoge sinds 2003 weer in gebruik als joods gebedshuis. Het joodse kerkgenootschap Masorti uit Almere houdt hier de sjoeldiensten, seideravonden, Chanoeka-middagen en dergelijke. Verder biedt het gebouw jaarlijks onderdak aan kunstmanifestatie Weespers aan de Wand en vinden er geregeld lezingen, concerten en exposities plaats.