Fort Ossenmarkt ver voor de laatste restauratie van 1991/1992.
Fort Ossenmarkt ver voor de laatste restauratie van 1991/1992. Foto: Archief Historische Kring Weesp

Vestingwerk wordt pas sinds de restauratie ten volle benut

WEESP - Onze krant bestaat 25 jaar en zoekt daarom verhalen rond het getal 25. Deze week aandacht voor Fort Ossenmarkt. In 1991/1992 vond het laatste gedeelte van de restauratie plaats. Het fort is komend weekend van binnen te bezichtigen tijdens de opening van het fortenseizoen.

door Marieke van Veen

Pas sinds de interieurrestauratie in 1991/1992 wordt het fort aan de Ossenmarkt echt benut, hetzij voor andere doeleinden dan waar het ooit voor werd gebouwd.

Verdedigingsring
Als onderdeel van een verdedigingsring van 46 forten en batterijen en dijken en sluizen, verrees tussen 1859 en 1861 op de Ossenmarkt een rond torenfort van twee bouwlagen, waarvan een laag deels onder de grond. Het fort moest de vechtoevers, de sluizen en de spoorweg beschermen.

Nooit gevochten
Het land rondom de verdedigingslinie kon onder water worden gezet met als doel de vijand buiten te houden. In 1879 werd de gracht van Fort Ossenmarkt gedempt en werd er een dekkingswal aangebracht tegen nieuw, zwaarder geschut. Zowel tijdens de Eerste als de Tweede Wereldoorlog is de stelling in staat van verdediging gebracht, maar er hoefde nooit daadwerkelijk gevochten te worden. Hierdoor is Fort Ossenmarkt meestentijds zo goed als leeg en onbezet geweest.

In verval
Na de Tweede Wereldoorlog raakte het leegstaande fort in verval (zie foto). Vanwege de dekkingswal was het bouwwerk ook nauwelijks zichtbaar. Begin jaren tachtig groeide het besef dat de verdedigingsring moest worden gekoesterd als erfgoed en begon men de onderdelen weer op te knappen en zichtbaar te maken.

Restauratie
Het eerste deel van de restauratie van Fort Ossenmarkt startte in 1983 en duurde tot 1985. De dekkingswal werd afgebroken, de gracht werd weer uitgegraven en de toegangsbrug werd hersteld. In 1991 volgde een interieurrestauratie die in 1992 werd afgerond. Sindsdien worden de nissen door de gemeente Weesp verhuurd aan verschillende verenigingen, zoals de Historische Kring Weesp, Muziekschool Globe, Computer Club Weesp en de Kreatieve Groep Weesp.

Binnenkijken
Fort Ossenmarkt is niet openbaar toegankelijk. Maar omdat komend weekend de opening van het fortsenseizoen wordt gevierd zijn belangstellenden zondag 17 april welkom. Het Historisch Maatschap verzorgt tussen 11.00 en 17.00 uur gratis rondleidingen. Tussen 14.00 en 16.00 uur zijn er speciale kinderrondleidingen met een afsluitende fortenquiz. Wie ook Fort Uitermeer wil zien, kan deelnemen aan de vaarexcursie op zaterdag 16 april. Na een rondleiding in en om Fort Ossenmarkt volgt een vaartocht over de Vecht naar Fort Uitermeer met daar een rondwandeling en gelegenheid voor een drankje en hapje. Kijk op leisurehistory.nl voor meer info.