'Bruggen slaan tussen culturen, daar ligt mijn toekomst'
WEESP – De Syrische Mohammed Badran is nog maar 22 jaar, maar is vastbesloten om van zijn toekomst in Nederland een succes te maken. Niet alleen voor hem, maar voor alle vluchtelingen die in ons land een veilig onderkomen vinden. Met zijn stichting Syrische Vrijwilligers Nederland (SYVNL) slaat de Weesper een brug tussen culturen: "Alleen als er begrip is voor elkaar kan integratie een succes worden."
door Ruth van Kessel
Mohammed Badran was 19 toen hij zijn familie in Damascus verliet. Hij praat er niet graag over, maar zijn vlucht was een hel: onzeker, angstig en lang. Eind 2013 arriveerde hij in Nederland, het land dat de mensensmokkelaar voor hem bepaalde. Het maakte Badran niets uit, als het maar veilig was. Via de azc's in Nijmegen en Utrecht kwam hij in Amsterdam: hij had het geluk dat hij in drie maanden al de legale status kreeg.
Sinds 2015 woont de Syriër in Weesp, spreekt hij vloeiend Nederlands en rondt hij binnenkort zijn schakeljaar af ter voorbereiding van de studie Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. "Eerst had ik gedacht mijn studie Art and Interior Design, die ik in Damascus was begonnen, voort te zetten, toen een vriend tegen mij zei: Mohammed, je bent altijd bezig met cultuurprojecten en ontwikkeling, met mensen te verbinden en ze te laten groeien, is deze studie niet meer wat voor jou'? Ik denk dat hij gelijk heeft: misschien kan ik van wat ik mijn leven lang al doe als vrijwilliger mijn werk maken."
Intussen heb je een stichting opgericht?
"De Stichting SYVNL brengt vluchtelingen en Nederlandse vrijwilligers bij elkaar om samen te werken in culturele projecten. Zo kunnen vluchtelingen wat terugdoen voor de Nederlandse samenleving en tegelijkertijd leren we van elkaar. Cultuur is misschien wel belangrijker dan taal als het gaat om met elkaar in verbinding te komen."
Hoe krijgt de SYVNL dat voor elkaar?
"Vluchtelingen willen graag bijdragen aan de Nederlandse maatschappij, maar als je in een opvangcentrum zit is het moeilijk de juiste wegen te vinden. Daar helpen wij bij. Inmiddels zijn we al met 20 jonge Syrische en Nederlandse (veelal studenten) vrijwilligers en werken we samen met organisaties als het Rode Kruis en het Leger des Heils. We zijn met de VU en de UvA gestart met NT2 - welkomprojecten voor vluchtelingen in opvangcentra. Verder stimuleren we elk initiatief dat bijdraagt aan integratie en sociale acceptatie van vluchtelingen."
'Als je een cultuur wilt accepteren, moet je hem eerst kennen'
Hoe breng je de culturen bij elkaar?
"Met onder meer themabijeenkomsten. Neem het voor veel vluchtelingen gevoelige thema homosexualiteit. We leren vluchtelingen hoe Nederlanders denken en hoe dat denken zich ontwikkeld heeft. En waarom we dat moeten accepteren en respecteren als we hier willen leven. Als je een cultuur wilt accepteren, moet je hem eerst leren kennen, en dat is wat wij doen bij SYVNL."
En je wilt een kinderkoor oprichten?
"Daar droom ik van. Toen ik nog in Damascus woonde, organiseerde ik daar een koor met kinderen uit de vluchtelingenkampen en met kinderen uit de stad, om zo integratie tussen die kinderen te bewerkstelligen. Samen zingen verbindt. Datzelfde wil ik nu ook in Nederland opzetten: gevluchte en Nederlandse kinderen samen. Ik hoop zo dat dit lukt."
Je bent er al een tijdje mee bezig?
(lacht) "Ja. Ik dacht dat ik als net aangekomen Syriër in Nederland wel even 25.000 euro kon lospeuteren bij de overheid voor dit project. Zo werkt het niet, zelfs niet in Nederland. Vandaar dat we dit project nu verder ontwikkelen onder de vlag van de SYVNL om op deze manier geld te werven. Als Weespers hierin willen bijdragen zou dat geweldig zijn (zie kader-red.)."
Waar komt je drive vandaan?
"Het zat er al vroeg in. Zo was ik op mijn twaalfde al betrokken bij een studentenuitwisselingsproject met Palestijnse vluchtelingen in Damascus. In 2011 begon in Syrië de oorlog en vluchtten er steeds meer mensen naar de stad. Ik hielp bij de opvang van deze mensen en raakte betrokken. Ik startte dat kinderkoor en nog meer culturele projecten, vanuit de overtuiging dat cultuur mensen verbindt."
En toen moest je zelf vluchten?
"In 2013 kwam de oorlog ook in Damascus. Het was vreselijk: de schietpartijen bij de checkpoints, geraakt kunnen worden als je in de bus zit, de dode mensen in de straat... je leeft voortdurend in angst. Toen begonnen de persoonlijke bedreigingen: ik was te veel betrokken in het hulpcircuit en ik moest het moeilijke besluit nemen om weg te gaan. Mijn familie woont inmiddels ook in Nederland, maar mijn hart is nog in Damascus. Het Damascus van vroeger."
Hoe zie je je toekomst?
"Ooit hoop ik terug te gaan om Syrië te helpen opbouwen. Na vijf jaar oorlog is de Syrische samenleving totaal verscheurd, maar ik weet zeker dat de kracht groot genoeg is om het land weer één te laten worden."
Voel je je thuis in Weesp?
"Ik weet niet meer hoe thuis voelt, maar toen ik laatst terugkwam van een congres in Londen, had ik ineens wel het gevoel: I'm home."