Synagoge als cultureel centrum.
Synagoge als cultureel centrum. Foto: Christian Pfeiffer

Om de synagoge is een pittige strijd gevoerd

WEESP - Het is twintig jaar geleden dat Stichting Vrienden van de Weesper Synagoge de synagoge aan de Nieuwstraat in beheer kreeg. Dat wordt dit weekend gevierd met onder meer een concert en een foto-expositie. We blikken met voorzitter Frida Bodisco Massink terug op de strijd om het gebouw.

door Marieke van Veen

"In 1995 kwamen B en W met het voorstel de synagoge te verkopen. Ik zat destijds voor D66 in de gemeenteraad. Rob Sikking van Zipper wilde de synagoge graag hebben om er een kledingzaak in te vestigen. Tegenstanders van dit plan, met professor Arnold Heertje voorop, hebben toen een stichting opgericht om te kijken of zij het pand konden aankopen."

Verdeeldheid
De helft van de 550.000 gulden wist de stichting zelf bijeen te krijgen. De andere helft kon via een hypotheek. Toen kwam de vraag: aan wie wordt de koop gegund? Bodisco Massink: "Dat is nog een hele strijd geweest, met soms zeer felle woorden. Het rommelde al binnen het college, maar de synagoge-kwestie zorgde voor nog meer wrijving. Ook binnen de raad liepen de meningen uiteen, binnen mijn fractie ook trouwens. Uiteindelijk werd in maart 1996 met een meerderheid van slechts één stem besloten de synagoge aan de stichting te verkopen."

Lokaal beheer
Voorwaarde was dat een lokale groep het beheer en onderhoud zou regelen. Dat werd de stichting Vrienden van de Weesper Synagoge, onder leiding van Dick Pruiksma. "Maar hij had eigenlijk te weinig tijd en vroeg mij hem op te volgen. Ik was min of meer vanwege de synagoge-kwestie gestopt met mijn raadswerk en ben er toen in gestapt. Onze taak was om van de synagoge een cultureel centrum te maken met genoeg opbrengsten voor beheer, onderhoud en hypotheek. Dat is gelukt, maar zonder sympathisanten als De Vrienden van de Synagoge en de Club van 120 hadden we dit nooit gered - waarvoor innige dank."

Cultureel centrum
In de synagoge worden met regelmaat concerten, lezingen en exposities gehouden. De ruimte wordt dan verhuurd aan de initiatiefnemer, maar de stichting organiseert zelf eveneens activiteiten, zoals de jaarlijkse Bouhuijslezing. Ook is de synagoge sinds 2003 weer in gebruik als joods gebedshuis. Het joodse kerkgenootschap Masorti uit Almere houdt hier de sjoeldiensten en dergelijke. "Het is vooral vanwege de tragische geschiedenis dat wij de synagoge wilden behouden. Toen in 1942 alle Joden uit Weesp werden gedeporteerd en vervolgens bijna allemaal de dood vonden, verloor het gebouw zijn functie. Dat de synagoge nu ook weer dienst doet als gebedshuis vind ik daarom erg mooi", aldus de Weespse.

Zaterdag om 20.00 uur is het jubileumconcert met de over de hele wereld optredende Jiddische zangeres Shura Lipovsky. Kijk voor meer informatie en voorverkoop op www.synagogeweesp.nl. Vrijdag, zaterdag en zondag is er een gratis toegankelijke expositie met foto's van Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier.

In 1969 werd de synagoge gebruikt als garage.