Letterlijk in de schoenen van een oud iemand staan
WEESP - Gefascineerd door het eindige van een mensenleven en benieuwd naar wat de wetenschap dat het leven stopt met een mens doet, maakte Marinka Hilders, 21 jaar, een bijzonder afstudeerproject voor haar opleiding. Zij slaagde daarmee voor haar opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving. Een mooi resultaat, maar nog waardevoller vindt ze dat ze met deze ervaring de kloof tussen jong en oud voor zichzelf kleiner heeft gemaakt.
door Ruth van Kessel
Voor het afstudeerproject van haar opleiding kreeg Marinka Hilders de vrije hand. Alles mocht ze als onderwerp nemen, zolang het maar een uiting was van haar creativiteit. Marinka koos voor een ervaring, gevangen in een fotocollage. Aanleiding was de zin die ze opving van een oudere dame, die zei toen ze afscheid nam van haar vrienden na een middag gezelligheid in de ouderensoos in het Lichthuis: "Tot ziens, ik hoop dat jullie er allemaal volgende week nog zijn." Het werd de titel van haar fotoproject.
Wat raakte je?
"Die terloopse opmerking illustreerde in één zin de realiteit van oudere mensen: hun leven kan zomaar ineens zijn afgelopen. Dat kan iedereen natuurlijk overkomen, maar bij oude mensen is die kans wel groter. Hoe zou het zijn om op die drempel te staan, vroeg ik me af. Je ziet aan ouderen dat ze al een heel leven hebben geleefd. Ik sta zelf nog aan het begin van het leven, ik weet niet wat het leven mij gaat brengen en of ik überhaupt wel zo oud mag worden als de mensen die ik voor het project heb benaderd."
Wat wilde je laten zien?
"Met deze fotocollage heb ik een poging gedaan om hun positie te begrijpen en even letterlijk in hun schoenen te staan. Het is niet alleen de momentopname van de foto die een glimp laat zien van hoe het is om oud te zijn, maar het is alles eromheen: het benaderen van de mensen, een afspraak maken, samen koffiedrinken en praten over het project, het leven en hun gedachten over de dood. En dan samen de kleding kiezen. Dat ik daar zit in hun lievelingsstoel, in hun kleding in hun woonkamer in hun thuis, hoe bijzonder en intiem is dat?
Je draagt zelf graag vintagekleding?
"Ook dat heeft me aan het denken gezet over de dood. Toen ik een jurk op een vintagemarkt kocht ontdekte ik pas later een naamlabel in de kraag. Ik ben die naam gaan googelen en ontdekte dat die jurk van een Duitse dame is geweest. Dit maakt duidelijk dat het leven niet stopt als je doodgaat, maar alleen dat van jou. De rest leeft door."
'In hun kleding in hun woonkamer in hun thuis, hoe intiem is dat?'
Wat heb je zelf met de dood meegemaakt?
"Ik was erbij toen mijn oma overleed, inmiddels een aantal jaren geleden. Hoewel ik heel verdrietig was, vond ik het ook heel bijzonder dat ik erbij was. Het was voor mij zo voelbaar: het ene moment leefde mijn oma nog en het andere moment was ze dood. Ik kan me niet indenken hoe het is om dood te gaan, dat kan niemand, maar ik heb ontdekt - ook in de gesprekken voor deze collage - dat oude mensen niet bang zijn om dood te gaan. Niet bang zijn om het leven los te laten, niet bang zijn voor wat ze niet weten."
Is dat te vangen in een foto?
"Ik vind ouderen niet alleen fascinerend door hun verhalen, maar ook vind ik dat ouderen een bepaalde schoonheid hebben. Niet alleen zijzelf, maar ook in de spullen om hen heen die ze een leven lang hebben verzameld. En de kleding die ze dragen, hun manier van doen. Het is alles bij elkaar wat het plaatje bijzonder maakt."
Dat het leven voorbijgaat?
"Hoe het is om oud te zijn, een heel leven te hebben geleefd en te weten dat de dood steeds dichter nadert. Dat je niet meer hoeft te dromen van een toekomst, omdat je je toekomst al hebt geleefd."
Weet je nu hoe het is om oud te zijn?
"Dat weet ik nog steeds niet en ook niet hoe het zal zijn als je eenmaal zover bent dat er niet veel meer is om naar uit te kijken. Dat je verleden vele malen groter is dan je toekomst. Maar in het proces van de totstandkoming van de foto's voor de collage heb ik zo veel over mijzelf en ouderen geleerd, dat ik kan stellen dat in ieder geval voor mij de kloof tussen jong en oud zijn kleiner is geworden."
