'Het blijkt dat laaggeletterde mensen vaak eenzaam zijn'
Laaggeletterden hebben zoveel moeite met lezen en schrijven dat het hun dagelijks functioneren belemmert. Om laaggeletterden te voorkomen is een Taalakkoord ondertekend.
REGIO In de Gooi en Vechtstreek wonen ongeveer 12.000 volwassenen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. Om dat aantal te bestrijden en te voorkomen, hebben tientallen actieve partijen het zogenaamde Taalakkoord ondertekend.
Met de ondertekening van dit Taalakkoord, een initiatief van de Stichting Lezen & Schrijven, spreken de partijen af dat ze voor die groep extra inspanningen gaan leveren. "Het is belangrijk dat deze inwoners zichzelf kunnen redden in een samenleving waarin informatie een grote rol speelt. Het blijkt dat mensen met laaggeletterdheid vaak in een isolement raken omdat ze zich buitengesloten voelen. Ook kunnen ze problemen krijgen op hun werk of zonder werk komen te zitten", aldus de stichting.
Zelfvertrouwen
"Je ziet ze opbloeien als ze een cursus hebben gevolgd en ze krijgen ook meer zelfvertrouwen. Het is niet gemakkelijk om die mensen in beeld te krijgen, maar je kunt bijvoorbeeld medewerkers aan de balie van het gemeentehuis een cursus geven om te herkennen wanneer mensen laaggeletterd zijn. Die mensen nemen vaak niet zelf het initiatief om iets aan hun probleem te doen. Wij hebben bij onze stichting ook taalambassadeurs die uit eigen ervaring kunnen vertellen wat het je kan opbrengen als je weer naar school gaat om het lezen, schrijven en rekenen op te pakken."
Graddie Jansen-van Leeuwen (72) is een taalambassadeur. "Ik ben poppenmaakster en een aantal jaren geleden kreeg ik een mail uit Amerika dat ze interesse hadden voor mijn poppen. Omdat mijn Engels zeer slecht was, kon ik de mail niet beantwoorden. Toen besloot ik weer naar school te gaan. Ik ben, rond mijn vijftigste, naar het ROC gegaan voor Nederlands, Engels en computerles en heb daar zeven jaar op gezeten. Op het ROC ging er een wereld voor mij open en kwam ik erachter hoe leuk het was om op school te zitten. Maar wat nog veel belangrijker was, is dat ik me veel zelfverzekerder ging voelen." Graddie wist wel dat ze laaggeletterd was, maar had daar vroeger geen problemen mee.
"Mijn man deed de boekhouding en als ik de kinderen vroeger voorlas, gebruikte ik altijd mijn fantasie en hadden ze niets door. Ook gebruikte ik smoesjes als 'ik ben mijn bril vergeten', want je schaamt je als je niet goed kunt lezen of schrijven. Op de basisschool had ik moeite om snel te lezen en werd mij verweten dat ik weer eens zat te dromen. Op jonge leeftijd ben ik toen gaan werken als schoonmaakster. Later is bij mij ook geconstateerd dat ik dyslexie heb en kon ik begrijpen waarom lezen mij moeite kost. Als ik nu merk dat iemand niet goed kan lezen en schrijven vertel ik mijn verhaal, want het heeft mijn leven erg verrijkt en veel gebracht. Ik leg ze ook uit dat je je niet hoeft te schamen en dat je er iets aan kunt doen. Het maakt niet uit hoe oud je bent, want laaggeletterdheid komt in elke leeftijdscategorie voor." Ook heeft Graddie websites beoordeeld en advies gegeven. "Het is belangrijk dat je een website rustig houdt. Niet te veel informatie op een pagina omdat laaggeletterden moeite hebben met lezen, dan raken ze in de war. Ook de tekst zo kort mogelijk houden, letters niet te klein en met tussenregels zodat het overzichtelijk blijft."
Stimuleren en ondersteunen
Circa 12.000 volwassenen in 't Gooi zijn laaggeletterd
Dicky Gingnagel (48) was ook laaggeletterd. "Op mijn werk moet ik dagrapporten invullen waar ik veel moeite mee had. Maar omdat ik me schaamde, had ik niet verteld dat ik niet goed kon schrijven en lezen. Een collega merkte op een gegeven moment dat er in de rapporten woorden ontbraken of verkeerd waren geschreven en vroeg of ik een taalprobleem had. Ik heb toen verteld over mijn probleem en mijn teamleider stimuleerde mij om weer naar school te gaan. Ik vond het ontzettend eng om rond mijn dertigste op het ROC te zitten, maar daardoor heeft mijn leven wel een andere wending gekregen, heb ik meer zelfvertrouwen en hoef ik me niet meer te schamen. Wat ik wel jammer vind, is dat mijn vorige werkgever mijn probleem niet heeft opgepakt. Ik werkte toen bij de sociale werkplaats en ze wisten van mijn laaggeletterdheid, maar ze hebben mij niet ondersteund in het vinden van een oplossing en mij ook niet naar school gestuurd. Gelukkig kwam ik daarna wel bij een betrokken bedrijf terecht. Je brengt namelijk niet zelf je laaggeletterdheid naar voren omdat je je schaamt. Je weet niet hoe mensen gaan reageren of wat ze gaan zeggen. Daarom is het belangrijk dat bedrijven je altijd steunen en stimuleren om naar school te gaan of een cursus te volgen. Als je bedrijf dat voor je doet, ga je met veel plezier naar je werk." De taalambassadeurs vertellen dat het Taalakkoord belangrijk is omdat je overal voor moet kunnen lezen en schrijven. "Met smoesjes kom je er niet. Je moet jouw probleem serieus oppakken en je schaamte loslaten."
Dit onderwerp is ook te bekijken op GooiTV (www.gooitv.nl)