Zo maken Amsterdam en Gooise Meren Weesp het hof
Waarom zou Weesp samen moeten gaan met Amsterdam? En waarom met Gooise Meren? Ten overstaan van een paar honderd Weespers in de Grote Kerk brachten burgemeester Han ter Heegde van Gooise Meren en locoburgemeester Eric van der Burg van Amsterdam hun bestuurlijke liefdesverklaring.
WEESP Halverwege de avond waarop Amsterdam en Gooise Meren de liefde verklaren aan Weesp, staat de heer Koerselman op en richt het woord tot burgemeester Han ter Heegde van Gooise Meren. "Zes jaar geleden smeekten wij opgenomen te worden in Gooise Meren, toen werd Weesp afgeserveerd. Waarom zouden we u nu wel moeten geloven?" Groot applaus van de Weespers. De burgemeester toont begrip, maar legt uit dat de situatie in zijn gemeente en de mensen die er aan het roer staan nu echt anders zijn. Weer groot applaus.
Die weigering in 2012 zit dus nog diep, uit het tweede applaus blijkt ook vergevingsgezindheid. Wat dat betreft was het bijna spectaculair om te zien hoe Amsterdam en Gooise Meren woensdagavond om de hand van Weesp dongen. Weesp, het afdankertje van 2012, is anno 2017 een gewilde bruid. Waarnemend-burgemeester Bas Jan van Bochove keek van achter uit de kerk tevreden toe. Sinds zijn aanstelling groeide het bestuurlijke zelfvertrouwen en werd de regie over de toekomst in eigen hand genomen.
Waarom wil Amsterdam Weesp er eigenlijk bij hebben, vroeg Arnest Mostert namens het Weesper Toekomstpanel. Om de diversiteit, het groene karakter en de historische waarde, somde Van der Burg op. Die elementen voegt Amsterdam graag aan de gemeente toe. Voor Gooise Meren speelt nog een ander groot belang: het behoud van Weesp voor de Regio Gooi en Vechtstreek. "Als Weesp de regio zou verlaten, betekent dat een enorme aderlating", gaf Ter Heegde ruiterlijk toe.
Mooie toekomst
Zowel Ter Heegde als Van der Burg schetste een mooie toekomst voor de Weespers. Ter Heegde zette Gooise Meren neer als een jonge en moderne gemeente waarbinnen de oorspronkelijke kernen (Muiden, Bussum en Naarden) duidelijk herkenbaar zijn. "Gooise Meren is voor de organisatie en administratie, maar het zijn Muiden, Naarden en Bussum die de gemeente maken. Die zijn na de fusie in hun kracht gebleven. Daar kan Weesp ook op rekenen." De stadsraden functioneren goed, net als de dienstverlening aan inwoners: wie slecht ter been is, krijgt z'n paspoort thuisbezorgd.
Van der Burg zette daar de spierballen van Amsterdam tegenover: de laagste belastingen, de ruimste voorzieningen, de meeste invloed en doorzettingskracht. "Maar Amsterdam is ook Ransdorp, Durgerdam en Driemond: klein en landelijk. Daar zijn we retetrots op", zei Van der Burg. Bang dat Amsterdam de Weesper polders komt volbouwen, hoeven we volgens hem niet te zijn. Het bouwprogramma van Amsterdam ligt al vast tot 2040 en is bijna helemaal geprojecteerd binnen de ring. "Wat wij juist niet willen, is bouwen in het groen."
Gemeenteloket
Ter Heegde kreeg vragen over het cultuurbeleid en het gemeenteloket. Met andere woorden: gaan de City of Wesopa en het stadhuis dicht na een fusie met Gooise Meren? Dat eerste zeker niet, verzekerde Ter Heegde. "De identiteit van Weesp zit voor een groot deel in cultuur. Ons beleid is erop gericht om het voorzieningenniveau in alle kernen te koesteren." Over een gemeenteloket was hij minder duidelijk. "Daar moeten we naar kijken." Amsterdam belooft een gemeenteloket in Weesp open te houden. Ondanks dat gemeenteloket werd steeds duidelijker dat een samengaan met Amsterdam de meeste veranderingen met zich meebrengt. "Een fusie met Amsterdam is gedoe", sprak Ter Heegde en wees op de ontvlechting van samenwerkingsverbanden in de regio waar Weesp nu al van geniet én aan bijdraagt, vooral op het gebied van zorgvoorzieningen. "Nogmaals: Weesp is een belangrijke partner in de regio en wij zouden het knap beroerd vinden als Weesp daar uitstapt."
Mouwen opstropen
Van der Burg was de avond terughoudend begonnen ("Gooise Meren is ook een mooie gemeente"), maar kwam hier op stoom. "Als je de bestaande structuren wil behouden, kies dan voor Gooise Meren. Maar wil je voorzieningen, dan win ik. En niet alleen van Gooise Meren. Veel regelingen zijn in Amsterdam net wat luxer dan in welke gemeente dan ook. Vindt u dat te links, prima, kies dan niet voor Amsterdam." En toen de iets te karig gebouwde sporthal van Driemond aan de orde kwam, zei hij: "Als wethouder van Amsterdam geef ik meer geld uit aan sport dan minister Schippers in heel het land."
Voor Ter Heegde het sein om de mouwen op te stropen. "Wij scoren met zorg bovengemiddeld en durven de vergelijking wel aan. Onze inwoners zijn tevreden." Op economisch gebied, eveneens onvergelijkbare grootheden, scoorde hij een punt. "In de winkelstraten hebben we in Bussum dezelfde problematiek als in Weesp. Daar hebben we nu een citymanager en een ondernemersfonds en ik moet zeggen dat we het nu in Bussum heel aardig doen."
Invloed in gemeenteraad
De grootste troef van Gooise Meren is en blijft de democratische vertegenwoordiging. Ter Heegde rekende voor dat in Gooise Meren 8 van de 33 raadszetels voor Weespers zullen zijn. Dat is natuurlijk veel te kort door de bocht. Het aantal Weespers in de raad zal alles tussen 0 en 35 kunnen zijn (zo veel zetels zijn er bij meer dan 70.000 inwoners) en hangt af van hoeveel Weesper kandidaten zich bij hun partijen weten op te werken naar verkiesbare plaatsen en hoe de verkiezingsuitslag is. Lokale partijen hebben in de raad van Amsterdam geen kans, gaf Van der Burg toe. "Maar voor landelijke partijen geldt in Amsterdam net zo goed: als je maar hoog genoeg op de kieslijst komt", zo verwees hij naar Laetitia Griffith, die als inwoner van het piepkleine Driemond raadslid en wethouder van Amsterdam werd.
Dat neemt allemaal niet weg dat de invloed van Weespers groter is in de raad van Gooise Meren. Hoe enthousiast Van der Burg ook vertelde over de invloed die de Amsterdamse wijkraden hebben. Toch blijft er aan Gooise kant een belangrijk los eindje: is een fusie met Gooise Meren een opstap naar een Gooistad (met onder andere Hilversum). Dat leidt tot verdere verdunning van de raadsinvloed. "Terechte vraag", zei Ter Heegde tegen Michel van Gemert die dit te berde bracht. Hij wees erop dat de saamhorigheid in een ander deel van het Gooi vooralsnog ver te zoeken is en dat Gooise Meren met Weesp erbij "een adequate schaal" krijgt. "Kortom: de Gooi en Vechtstad is de komende járen niet aan de orde."
Voorrang Weespers
Als we de heren op hun woord mogen geloven, wacht Weesp zowel in het oosten als in het westen een gemeente die krachtiger is en beter bestuurd wordt en waar de voorzieningen in orde zijn. Het hard-to-get van Weesp biedt een mooie onderhandelingspositie. Bijvoorbeeld: behoud van voorrang voor Weespers bij sociale huurwoningen of op het Vechtstede en Casparus College. De vraag blijft, welke kant je ook opgaat: hoe lang houden afspraken stand? Sommige dingen veranderen in geen geval. De brandweerkazerne, de ambulancepost en het politiebureau blijven waar ze zijn. En de WMO-voorzieningen zijn bij allebei gewaarborgd.
Maar hoe zit het dan met die vermaledijde erfpacht? Van der Burg legde uit dat niemand in Weesp daar bang voor hoeft te zijn, omdat ook de nieuwe erfpachtregeling van Amsterdam niet geldt voor bestaande woningen in Weesp. "Pas als er in Weesp toch ergens nieuwbouw komt nadat we één gemeente zijn, valt die gemeentegrond onder het erfpachtstelsel - als dat dan nog bestaat", aldus Van der Burg.
Punten
De locoburgemeester van Amsterdam kreeg de meeste vragen uit de zaal en was dus het meest aan het woord. Beide vertegenwoordigers waren goed voorbereid en beantwoordden de vragen over het algemeen moeiteloos en helder. Van der Burg kwam losser over en toonde iets meer bravoure, dat sprak diverse Weespers wel aan. Ter Heegde bleef de keurige Gooise bestuurder en scoorde met zijn iets meer bescheiden opstelling net zo goed punten in de zaal.
Fiftyfifty
Na afloop vroeg de debatleider naar de voorkeur van de aanwezigen. De opgestoken handen werden niet geteld, maar laten we het houden op fiftyfifty. Opmerkelijk was dat de Amsterdamse delegatie in de zaal daar positief verrast op reageerde. Ook Van der Burg zei dat hij de Weesper gevoelens voor Amsterdam vooraf minder warm had ingeschat. Hij vond het een waardevolle bijeenkomst. "Er zijn veel mensen gekomen, terechte vragen, kritisch. Kortom: een goede avond." Daar was Ter Heegde het mee eens. Hij vond het prettig om te merken dat veel aanwezigen nog niet vastgeklonken in hun standpunt zitten. "Men stond open om te luisteren naar de pro's en contra's. Heel spannend welke kant het opgaat."
