Afbeelding
Foto: Hans Peijs

Draait u linksom of rechtsom?

Trek de stop uit de wastafel, en wat ziet u? Het water vindt al draaiende zijn weg de afvoer in. Die werveling heeft een reden. En dat is niet de draaiing van de aarde, zoals u misschien weleens heeft horen vertellen. Ook draait het niet linksom op het noordelijk halfrond en rechtsom als u in Australië woont. De draairichting wordt bepaald door heel andere factoren. Om een krachtige rotatie te creëren helpen we de natuur dus een beetje. Want een kolkeffect heeft veel voordelen.

Het verhaal dat water uit zichzelf linksom draait in Nederland en rechtsom op het zuidelijk halfrond is hardnekkig. De draaiing die wordt bedoeld, heet het corioliseffect. Wolkenmassa's vormen zich op die manier en tornado's ook, maar in de wastafel of badkuip zijn het toch echt andere factoren die de draairichting bepalen. De aarde die in 24 uur één keer om zijn as draait, heeft daar te weinig invloed op. Dit is meerdere keren onderzocht. Onder andere in 1962 door professor Shapiro. Hij was verbonden aan de Technische Universiteit in Boston (MIT). Onder ideale omstandigheden trok Shapiro de stop uit een ronde tank van 2 meter waarin het water 24 uur stilgestaan had. Hij constateerde een hele zwakke afwijking. Daarmee bewees hij dat het corioliseffect ook voor water opgaat, maar ook dat andere factoren – zoals de vorm van een waskom of de manier waarop de stop eruit gehaald wordt - meer bepalend zijn voor de draairichting.

Als u water wilt laten wervelen in een bepaalde richting, dan moet u de natuur dus een handje helpen. De leiding die Geberit ontwikkelde voor hoge gebouwen - Sovent HighPower - is daar een voorbeeld van. Doorontwikkeling van het bestaande Sovent T-stuk heeft geleid tot het toevoegen van een rotatie-effect aan het vallende water waardoor de afvoercapaciteit ruim 50 procent vergroot is ten opzichte van het oorspronkelijke Sovent T-stuk. In het gepatenteerde ontwerp wordt het draaiende effect van het water ingezet om de kern van de leiding vrij te houden om zo de beluchting en ontluchting te optimaliseren. Maar draaiend water heeft ook andere voordelen. Door een bewuste rotatie aan het water te geven, behoudt de waterstroom meer energie, is de stroming krachtiger en daardoor spoelen bijvoorbeeld toiletpotten beter schoon. Daarnaast is het geruisarm omdat de waterstroom niet van richting verandert, maar geleidelijk zijn weg naar de afvoer vindt.

Een kolkeffect creëren in de wc lukt echter niet bij conventionele toiletpotten. De waterstroom komt in de meeste toiletten via de achterkant in de pot, wordt vervolgens naar twee kanten omgeleid en botst aan de voorzijde tegen elkaar waardoor een golfeffect ontstaat. De waterstroom verliest daardoor haar kracht. Om de natuurlijke energie maximaal te benutten heeft Geberit sinds 2015 de Aquaclean Mera uitgerust met de TurboFlush spoeltechnologie. Het water komt via de zijkant in de pot en gaat als een tornado langs het keramiek. Doordat de stroom niet splitst, behoudt het zijn dynamiek en de krachtig draaiende beweging zorgt ervoor dat de wc grondig gereinigd wordt en het geluid tot een minimum wordt beperkt.