'Zonder dat apparaat was ik er vast net zo slecht aan toe als Nouri''
Tijdens een partijtje tennis ging Ton Bartling (62) tegen de vlakte: een acute hartstilstand. Omstanders wisten met een AED zijn hart weer aan de praat te krijgen.
WEESP Ton Bartling deed dinsdagavond 28 augustus mee aan de clubkampioenschappen van de Weesper Tennis Club. Hij speelde een dubbel, onder meer tegen zijn tennismaatje Martin Henry. Ton stond er goed voor, hij voelde zich uitstekend. Tot van het een op het andere moment het licht uitging. De Weesper had dit hoogstwaarschijnlijk niet kunnen navertellen als omstanders niet met de Automatische Externe Defibrillator (AED) van de tennisclub aan de slag waren gegaan. "Ik wil mijn verhaal vertellen zodat er straks overal in Weesp van deze AED-apparaten hangen."
Je had die dag - of eerder - niks voelen aankomen?
"Niks! Zomaar opeens ging het licht uit. Ik kwam weer bij nog voor de ambulance arriveerde. Mijn redders - Martin Henry, Corry de Jong, Jeanette Gillebaard en Elly de Waard - hadden de AED erbij gehaald en mijn hart gereset, waardoor mijn hartslag weer op gang kwam. Als de tennisclub dat apparaat niet had gehad of als mijn tennisvrienden niet zo adequaat hadden gereageerd, dan had ik het niet overleefd zo vertelden de artsen later. Of ik was geëindigd zoals voetballer Abdelhak Nouri van Ajax, die veel te laat werd gereanimeerd en hierdoor als een kasplantje leeft."
Ton wijst naar de onderkant van zijn gezicht, waar sporen van een ernstige ziekte zichtbaar zijn: "Het is binnen zes jaar tijd de tweede keer dat ik de man met de zeis in de ogen heb gekeken."
Vertel eens over die eerste ontmoeting met Magere Hein?
"Ik bleek kanker in mijn bovenkaak te hebben. De tumoren zijn weggehaald, ik ben behandeld en het gevaar is inmiddels geweken - maar mijn aangezicht is wel erg aangetast. Daar wordt nog aan gewerkt. Van mijn kuitbeen is een nieuwe bovenkaak gemaakt. Daar kunnen straks tandimplantaten in. Wat er in plaats van dat verwijderde kuitbeen komt? Niks. Het kuitbeen kun je namelijk best missen, je scheenbeen niet."
Dus dan krabbel je na kanker overeind en krijg je er een hartaanval overheen?
"Ik was tot mijn 56ste kerngezond. Sportleraar van huis uit, het roken afgezworen, geen overgewicht, alles op de fiets. Ja, af en toe een biertje, maar echt niet gek. Zo zie je maar: het kan echt iedereen overkomen. Natuurlijk verklein je met een gezonde leefstijl bepaalde gezondheidsrisico's, maar een garantie op een lang en gelukkig leven krijg je nooit."
Twee keer door het oog van de naald. Ben je dan een pechvogel of een mazzelaar?
"Ik leef nog! Ik kwam na een week of twee thuis uit het ziekenhuis - gedotterd en een ICD, een ingebouwde AED zeg maar, rijker - en kwam in een prachtige nazomer terecht. Martin en ik zijn linea recta naar de tennisclub gereden voor een overwinningsfoto. Ik fiets weer door de stad en geniet van elk moment. Zal ik je eens wat zeggen? Ik laat binnenkort mijn eerste tatoeage zetten: 'Carpe that fucking Diem'. Ik denk aan de binnenkant van mijn rechteronderarm. Ik hoor mensen weleens zeuren over dingen, rentestanden of zo... dan denk ik: waar maak je je druk om? Geniet van het leven. Het kan zomaar opeens over zijn."
'Mijn eerste tatoeage komt eraan: 'Carpe that fucking Diem''
De Ton van vroeger maakte zich vast ook weleens boos over de uitslag van een voetbalwedstrijd?
"Nou, nog steeds hoor. Voetbal is ook geen futiliteit, hè? Ik zal je een voorbeeld geven. Toen mijn vader stierf liet hij mijn moeder best wel wat geld na. Dat heeft ze er toen in een paar jaar tijd finaal doorheen gejast. Vakanties, mooie spullen, en ze stopte de kinderen en kleinkinderen wat toe. Dan zou je kunnen zeggen dat ze de erfenis van haar kinderen heeft verkwanseld. Maar je leeft nú, dus dan moet je er ook nú van genieten. Met andere woorden: ik gaf en geef mijn moeder groot gelijk."
Waarom vind je het belangrijk om je verhaal te doen?
"Ik ben het levende bewijs van het nut van AED's. Ik hoop dat het sportclubbesturen, winkeliers, ondernemers en horeca inspireert om ook zo'n apparaat aan te schaffen. En dat het mensen ertoe aanzet om het te gebruiken als dat nodig is. Het is niet ingewikkeld, het apparaat vertelt je precies wat je moet doen. Met elektroden wordt het hartritme geanalyseerd, iemand onnodige elektrische schokken toedienen is niet mogelijk. Met een AED kun je geen schade toebrengen, met niet ingrijpen wel."
"In het ziekenhuis vroeg ik vanuit nieuwsgierigheid wat een pacemaker nou eigenlijk kost. Na enig aandringen kreeg ik het antwoord: 30.000 euro. Een AED kost twee- tot drieduizend euro. Reken maar uit. Ik was zelf al een beetje aan het lobbyen geslagen, maar nu ben ik ook benaderd door Annelies Vinken. Zij maakt zich al jaren sterk voor een dicht AED-netwerk in Weesp. Ze vroeg of ik ambassadeur wilde worden. Ik heb direct 'ja' gezegd. Ik zal mijn verhaal dus net zo lang blijven vertellen tot er overal een hangt."