Als alles over elkaar heen ging buitelen, bracht Sjoerd Zwaan rust
Een dag voor zijn zeventigste verjaardag overleed vorige week maandag voormalig Weesper schooldirecteur Sjoerd Zwaan. Hij werkte maar liefst 37 jaar in het onderwijs in Weesp.
WEESP Hoeveel Sjoerd Zwaan voor het onderwijs in Weesp heeft betekend blijkt uit zijn palmares, maar nog meer uit de reacties van (voormalige) collega’s en leerlingen: een rustbrenger, een verbinder, gewoon een hele fijne vent.
Sjoerd Zwaan heeft maar liefst 37 jaar in het onderwijs in Weesp gewerkt. Op zijn tweeëntwintigste begon hij als docent op een LTS in Amsterdam, om na vier jaar de overstap te maken naar het basisonderwijs in Weesp. Daarover zei hij in een artikel uit 2014: “Mijn vrouw, Marijke Norren, gaf les op de Van der Muelen-Vastwijkschool. Via haar kwam ik in aanraking met toenmalig directeur Ernst van Kassel. Van hem heb ik heel veel geleerd en al gauw merkte ik dat ik veel plezier beleef aan het uitstippelen van beleid en leidinggeven. Hele avonden waren we aan het werk, ontwikkelden samen lesmethoden en staken al onze tijd in de school. We waren enorm bevlogen.”
Fusieprocessen
Na tien jaar als adjunct-directeur op de Van der Muelen-Vastwijkschool volgde hij in 1987 Gerard van Midden op als directeur van de Dr. W.G. Harrensteinschool en leidde hij de school door een fusie met de Jan Woudsmaschool in Driemond naar een opgaan met de Jan Woudsmaschool Weesp in de brede school Kors Breijer in 2008. Dat hele fusieproces was volgens Sjoerd Zwaan bepaald niet makkelijk, maar wel noodzakelijk: “Toen ik in 1987 directeur van de Harrenstein werd, trof ik een bloeiende school met een goede mix aan kinderen. In de loop der jaren ontwikkelden we ons tot een ‘zwarte’ school. De leerlingaantallen liepen terug en om aan de opheffingsnorm te ontkomen zijn we samen met de basisschool in Driemond verder gegaan als Jan Woudsmaschool. Dat was een goede tijd, maar helaas bleek het moeizaam de school te behouden. In 2008 namen we het besluit op te gaan in de Kors Breijer. Een goed besluit, maar niet gemakkelijk voor ons kleine team dat moest integreren in een groter geheel.”
Ton Dalmulder heeft nauw met Sjoerd Zwaan samengewerkt toen hun toenmalige scholen (Wouter Nagel en Harrenstein) onder één paraplu verder gingen onder de naam Jan Woudsmaschool: "Een ontzettend fijne collega die uiteindelijk een vriend werd en bleef. Van de zomer hoorde ik dat hij ernstig ziek was, maar de behandeling leek aan te slaan. In november maakten we een afspraak voor een wandeling, maar daar is het niet meer van gekomen. Hij kreeg er andere aandoeningen bij en toen ging het snel. Ik heb hem niet meer kunnen zien. Dat vind ik heel erg.”
Rustbrenger en verbinder
Op zijn 55e solliciteerde Sjoerd Zwaan op de vacature voor directeur bij basisschool De Terp. Die school heeft hij tot 2014 geleid. In dat jaar ging hij op 63-jarige leeftijd met vervroegd pensioen. Hij werd destijds opgevolgd door Rutger Slok. Bij de wisseling van de wacht had Sjoerd het volgende advies voor Rutger: “Stap niet in de valkuil alles in een keer te willen veranderen, stap voor stap werkt het best.” Dat advies herkent ook Monique Gentenaar. Zij is nu de (tijdelijke) directeur van de Terp, maar kent Sjoerd Zwaan al uit de tijd van de oprichting van de Jan Woudsmaschool. "Toen begon ik net in Driemond, waar Ton Dalmulder toen nog directeur was. Sjoerd was er vaak, voor overleg en het regelen van allerlei zaken, en hij viel ook wel eens in voor Ton. Sjoerd was ongelooflijk sociaal, altijd vrolijk, altijd opgewekt. Hij had het vermogen om rust te brengen. Soms gaan ontwikkelingen zo snel dat je geneigd bent overhaast te handelen. ‘Slaap er nog even een nachtje over, kijk er morgen nog even naar', zei hij dan.” Een andere belangrijke kwaliteit van Sjoerd Zwaan is volgens Monique Gentenaar dat hij mensen wist te verbinden: "Door simpele dingen als teamuitjes, maar ook op bestuurlijk niveau. Qua schoolbestuur gingen wij van het kleine CNS naar het grotere Spirit. Sjoerd zorgde er toen voor dat iedereen elkaar leerde kennen en hij was de kartrekker van een directeurenoverleg waarbij geen bovenschoolse directie aanwezig was. De directeuren konden toen onderling én vrijuit spreken, dat is heel belangrijk. Dat doen we binnen het tegenwoordige Florente nog steeds, hij heeft dat stokje aan mij doorgegeven. Maar Sjoerd was de grondlegger hiervan.”
Niet makkelijk: als klein team integreren in een groter geheel
Even pas op de plaats maken: het is Rutger Slok (thans directeur van de tijdelijke locatie Brede School Weespersluis en de nieuwe Brede School Weesperrijk) niet altijd gelukt, geeft hij eerlijk toe. Maar het was destijds een waardevolle tip van zijn voorganger: "Ik hou er erg van om dingen snel op te pakken, maar inmiddels weet ik dat sommige dingen meer tijd nodig hebben." Hij denkt met warme gevoelens terug aan de overdracht: "Die was uitvoeriger dan gemiddeld. Ik heb echt intensief met Sjoerd kunnen meelopen. Hij was prettig, vriendelijk en gastvrij. Hierdoor voelt het begin van mijn loopbaan in Weesp nog steeds als een warm bad. Ik vind het heel erg dat Sjoerd - die juist met vervroegd pensioen ging om meer tijd te hebben voor familie en andere zaken - daar maar een paar jaar van heeft kunnen genieten.”