Uit het archief van RHCVV: een briefje in potlood over de schade aan de winkel van meneer Mooij.
Uit het archief van RHCVV: een briefje in potlood over de schade aan de winkel van meneer Mooij.

Duitse soldaat reed per ongeluk tegen de winkel

WEESP In aanloop naar Bevrijdingsdag vertelt WeesperNieuws Extra in samenwerking met het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen (RHCVV) enkele verhalen uit de Tweede Wereldoorlog in onze gemeente.

Vanaf het moment dat Nederland op 15 mei 1940 door Duitsland was bezet, verbleven er ook duizenden Duitse soldaten in ons land. In Nederland bestaat het beeld van een geharde en strenge Duitse soldaat. Zeker aan het begin van de bezetting gedroegen de Duitse soldaten zich echter erg vriendelijk tegenover de Nederlandse bevolking. Van hogerhand hadden ze dit ook meegekregen, omdat de Duitsers hoopten het Nederlandse volk voor zich te winnen. In de archieven van Weesp liggen verschillende verhalen verscholen die ons een kijkje geven in alledaagse gebeurtenissen van Duitse militairen in Weesp. De twee onderstaande geschiedenissen, die gaan over Duitse soldaten die met een auto schade toebrengen aan Nederlandse eigendommen, zijn hier voorbeelden van.

De winkel van meneer Mooij

In de nacht van 15 op 16 december 1940 was een Duitse soldaat met een militaire auto tegen het winkelpand van meneer Mooij aangereden, waardoor er een ruit was gesneuveld (1). Ook was zijn tafelkleed gesneuveld (2). De eigenaar wilde de schade graag verhalen op de gemeente Weesp, maar die was daarvoor niet bevoegd, daarom wendde de eigenaar van het winkelpand zich tot het Departement van Sociale Zaken (3). De secretaris gaf aan dat zij het verzoek alleen in overweging wilde nemen als Mooij inzage gaf in zijn financiën. ‘In het algemeen kan n.l. slechts dan tot het vergoeden van schade, ontstaan door het aanrijden met een Duitsche auto, worden overgegaan, indien het slachtoffer, wanneer hem de schade niet geheel of gedeeltelijk wordt vergoed, in financieele moeilijkheden zou geraken’ (4). Meneer Mooij wilde echter ‘geen inzage [..] verstrekken van zijn financieele positie’, dus ontving hij geen schadevergoeding (5).

Keren lukte niet goed

Vrijdagavond 7 maart was rond half tien het hek van meneer Brouwer vernield door een Duitse militair. De soldaat reed in een militaire personenauto in de richting van de wegen ‘Molenpad-Utrechtseweg’. Nadat hij ‘de aldaar gelegen kwekerij van de gemeente Weesp was gepasseerd’, kon hij niet verder doorrijden. De weg was daar namelijk door middel van ‘twee palen, waartusschen een ijzeren stang is bevestigd’ afgesloten voor motorvoertuigen. De soldaat probeerde te keren door een dam op te rijden, maar daar stond een houten damhek. De bestuurder reed ‘met de voorzijde van bedoelde auto tegen dit landhek [..], waardoor dit hek totaal werd vernield’. Het werd nog erger, want de auto zakte weg in de zachte berm en moest door garagehouder Otto worden weggetakeld (6). Uit de archieven wordt verder niet duidelijk of meneer Brouwer wel een schadevergoeding heeft gekregen.

Het werd nog erger, want de auto zakte weg in de zachte berm

Tentoonstelling

In aanloop naar Bevrijdingsdag vertelt WN Extra in samenwerking met het Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen enkele verhalen uit de Tweede Wereldoorlog in onze gemeente. Het RHCVV bewaart en beheert de archieven van de gemeenten Weesp, De Ronde Venen, Stichtse Vecht en De Bilt. Sinds 31 maart is er een digitale tentoonstelling ‘Het archief als getuige van de Tweede Wereldoorlog’ met video’s en verhalen uit de regio. Kijk op rhcvechtenvenen.nl/tentoonstellingen.

1 RHCVV, GAW031-01 Gemeente Weesp, (1829) 1940-1988 (1992), inventarisnummer 1545, brief van 19 december 1940; RHCVV, GAW031-01 Gemeente Weesp, inventarisnummer 1545, brief van 8 januari 1941.
2 Ibidem, briefje geschreven met potlood.
3 Ibidem, brief van 27 december 1940.

4 Ibidem, brief van 9 april 1941.
5 Ibidem, brief 14 juni 1941
6 RHCVV, GAW031-01 Gemeente Weesp, (1829) 1940-1988 (1992), inventarisnummer 1547, rapport opgesteld op 12 maart 1941.