De Woningbouw gaat over in Ymere. Jan Turenhout (links) maakt plaats voor Kees Kunst. 'Zonder fusie hadden we de deuren moeten sluiten.'
De Woningbouw gaat over in Ymere. Jan Turenhout (links) maakt plaats voor Kees Kunst. 'Zonder fusie hadden we de deuren moeten sluiten.' Foto: Christian Pfeiffer

'Fusie met Ymere is het beste
wat huurder kan overkomen'

WEESP - Over anderhalve week krijgen vierduizend huurders van De Woningbouw in Weesp, Muiden en Muiderberg een nieuwe huurbaas: Ymere. De fusie van de kleine met de grote corporatie is met grote zorgvuldigheid voorbereid. Toch klinkt er kritiek, van lokale twitteraars tot leden van de Tweede Kamer. "We gaan die criticasters verrassen", zeggen scheidend directeur Jan Turenhout (Woningbouw) en aantredend vestigingsdirecteur Kees Kunst (Ymere).

door André Verheul

De vraag die veel huurders stellen is: waarom moet De Woningbouw fuseren? Omdat, zo zeggen Turenhout en Kunst, De Woningbouw amper nog bestaansrecht heeft en daar zou geen huurder bij gebaat zijn. Volgende vraag: waarom fuseren met Ymere? Omdat, stellen beiden, Ymere het beste is wat de huurders in Weesp en Muiden op dit moment kan overkomen.

Kunnen we dat meteen even noteren?
Kunst: "Sterker nog: ik denk dat de huurders in Weesp en Muiden hun handen mogen dichtknijpen dat Ymere na al dat gedoe met toezichthouder CFV de stekker er niet heeft uitgetrokken en bereid blijft hier te investeren."

Begin
Om de zaak helder te krijgen, is het beter bij het begin te beginnen. Zelf zou hij het vast diplomatieker verwoorden, maar toen Jan Turenhout vijf jaar geleden begon als directeur-bestuurder, was het een bende bij De Woningbouw. Een bestuurscrisis, verstoorde relaties en geen investeringen in de woningvoorraad. Turenhout: "We zijn stevig aan de slag gegaan met de interne organisatie, hebben een structuur neergezet, een visie bepaald en relaties hersteld." Wat Turenhout vooral deed, was knopen doorhakken. Daardoor ging De Woningbouw ineens weer dingen doen. Ga maar na: de nieuwbouw van het Gezondheidscentrum, Meidoorneiland en de Papelaan, grootscheepse renovatie van de Sinnigvelderflat, de Schildersbuurt, de Wintertuin en Broshuizen (Muiden).

Het rijtje wapenfeiten is indrukwekkend, maar bewijst ook dat de kleine corporatie tot veel in staat is. Dus blijft de vraag: waarom fuseren? Turenhout helpt iedereen die denkt dat alles bij het oude kan blijven meteen uit de droom. De door het kabinet opgelegde verhuurderheffing en de verplichte bijdrage aan de Vestia-schuld maken De Woningbouw vleugellam. Toezichthouder CFV beoordeelt de financiële positie van De Woningbouw als 'zwak' en eist maatregelen. Bovendien moet de helft van de woningvoorraad van De Woningbouw vernieuwd of grondig verbouwd worden. Dat zijn tweeduizend huizen waar de corporatie het geld niet meer voor heeft.

Zorgvuldig proces
Turenhout pakte een groot wit vel en schreef op:
zelfstandig, samenwerken of fuseren. Hij liet intern onderzoeken wat de beste optie was. Daarbij betrok hij leden, huurders, werknemers, Raad van Toezicht en allerlei betrokkenen.

Dat zijn 2000 huizen waar De Woningbouw het geld niet voor heeft

De conclusie van het eerste onderzoek was kristalhelder: alleen fusie biedt uitkomst. Vervolgens zette Turenhout, ook weer met alle betrokkenen, de voorwaarden voor een fusie op een rij. Daarna deed hij iets zeer ongewoons: hij legde alles open en bloot op tafel en vroeg via een landelijke advertentie om inschrijvingen. "Omdat daarmee de kans het grootst was dat wij de beste partner zouden krijgen", legt hij uit. Na selectie bleven er vier kandidaten over. Wat volgde was een Idols-achtige uitverkiezing: de vier corporaties gaven een presentatie en de ledenraad, de huurdersverenigingen, de OR, het management, de toezichthouders en andere betrokkenen vulden onafhankelijk van elkaar een scorelijst in. De keuze viel unaniem op Ymere. "Over al deze stappen informeerde ik onze huurders keer op keer in ons bewonersblad BinnensteBuiten", zegt Turenhout en geeft een stapel kopieën als bewijs mee.

Social media
Kunst valt bij: "Daarom is het storend dat er mensen zijn die niet gehinderd door enige kennis via social media beweringen doen die volledig in strijd zijn met de maximale transparantie van dit fusieproces. Plaatsvervangend geneer ik mij kapot. Ik heb gezien hoe Jan van begin af aan het proces heeft gelopen en dat álle, maar dan ook álle betrokken partijen bij elk stadium aan tafel zaten en bij elke stap akkoord gingen. Als er dan gesuggereerd wordt dat Jan eraan verdient of dat het binnenskamers geregeld is, komt dat keihard aan."

Die argwaan is misschien wel terecht in deze sector?
Kunst: "Ja, dat hebben sommige anderen over zichzelf afgeroepen. Er is nu eenmaal dat Vestia-debacle, er zijn elders inderdaad bestuurders met zakken vol geld verdwenen. Wij veranderen het beeld van de wereld niet. Blijft staan dat wij open en transparant zijn geweest en dat sommige mensen dat gewoon niet willen horen."

Dat Ymere financieel in opspraak raakte, hielp ook niet mee.
Turenhout: "Er was en is niets mis met de vermogenspositie van Ymere. De ophef was het gevolg van een principiële discussie met het CFV. Ymere kan nog steeds 100 miljoen euro per jaar investeren. De Woningbouw nul. Wij hebben de financiële positie van Ymere uiteraard minutieus laten onderzoeken door accountants. Uit een vuistdikke rapportage blijkt dat Ymere een gezonde financiële organisatie is. Iedereen die daar anders over roept of twittert, heeft geen enkel zicht op de situatie."

Waarom scoorde Ymere zo goed?
"Ymere voldeed als enige aan alle eisen, maakte geen enkel voorbehoud. Zij gaan dus die tweeduizend huizen opknappen. Als je erover nadenkt, is het ook wel logisch. Ymere heeft al posities in Weesp en heeft daarom belang bij deze fusie. Dat betaalt zich uit, want Ymere gaat het verst. Eerlijk gezegd hadden wij gedacht dat een kleinere organisatie het zou winnen. Maar doordat ze kleiner zijn, moesten ze met sommige zaken een slag om de arm houden. Ze wisten bijvoorbeeld niet zeker of ze wel een kantoor in Weesp zouden houden. Ymere doet dat wel. Ymere is weliswaar een grote organisatie, maar is opgedeeld in acht vestigingen. Weesp krijgt een eigen vestiging met een eigen mandaat. De huurders kunnen dus gewoon in het huidige pand terecht, net als nu. Lokale verankering, maar ook de kracht van een grote organisatie. Bovendien zijn alle afspraken met Ymere vergaand gewaarborgd."

U zei dat Ymere het beste is wat de huurder kan overkomen. Waar merkt de huurder dat aan?
Kunst: "We kunnen onze producten en diensten verbeteren, we kunnen veel meer bieden dan wat de klant vraagt. We zullen ook kijken naar huurvariatie om scheefwonen tegen te gaan. En nogmaals: Ymere gaat investeren in onze woningvoorraad. Dat is ook goed voor de steden Weesp en Muiden. Ymere kan het huidige strategisch plan, gekoppeld aan de gemeentelijke woonvisie, uitvoeren. Hoewel daar een vertaling moet plaatsvinden naar het huidige moment, want er is al weer veel veranderd. We moeten ons blijven realiseren dat dit allemaal in de context is, dat De Woningbouw zónder fusie echt de deuren had moeten sluiten."