De verdubbeling van Weesp: Aetsveld in 1970
WEESP - Als het aan de gemeente had gelegen, dan was Weesp in de jaren 70 verdubbeld in de Aetsveldsepolder. Wat nu iedereen als Aetsveld (1500 huizen) kent was maar een onderdeel van een wijk met 6500 huizen.
door Christian Pfeiffer
Het zogeheten 'vlekkenplan' van de gemeente Weesp biedt een interessant inkijkje in de nieuwe wijk Het Aetsveld. De kaart dook onlangs op bij de Historische Kring Weesp en is gemaakt op het Weesper stadhuis in 1970. Het laat een hypermoderne wijk tussen Weesp en Nigtevecht zien compleet met scholen, kerken en winkels. Weesp zou daarmee meer dan verdubbelen: de stad had 5400 huizen in 1971. Weesp stond niet alleen. Er werden in die tijd in heel Nederland veel grootschalige bouwplannen ontwikkeld. Volgens het Centraal Planbureau zou Nederland in 2000 circa 20 miljoen mensen tellen en bleef de naoorlogse woningnood dus groot.
Om die 'nood' (achteraf viel dat wel mee) te lenigen werden zogenoemde Groeikernen aangewezen. Voorbeelden daarvan zijn Purmerend en Alphen aan den Rijn: kleine stadjes of dorpjes (Alphen) die vanaf dat moment zouden verdriedubbelen of erger. Alphen ging in redelijk korte tijd van 6000 inwoners naar ruim 60.000, met alle problemen van dien. Weesp was overigens geen officiële groeikern.
Maar Weesp was niet meer te stuiten. Nadat de flats in Noord klaar waren, wilde het stadsbestuur verder. Groei betekende namelijk ook meer aanzien in de regio en - ook niet onbelangrijk - een verdubbeling van de vergoedingen van burgemeester en wethouders. Weesp ontwikkelde het bouwplan voor de lonkende Aetsveldsepolder. 6500 huizen, met onderin de geplande snelweg A6, rechts een verkeersknooppunt en tussen Weesp en de nieuwe wijk een 'secundaire weg'. De huidige provinciale weg N236 zou blijven, maar zou worden gedegradeerd tot een lokale verbindingsweg.
De binnenstad werd in die jaren volkomen verwaarloosd en telde veel officiële onbewoonbaar verklaarde woningen die, zoals zo vaak, toch bewoond werden. Pas halverwege de jaren zeventig, toen er van rijkswege ruime subsidies kwamen, werd de binnenstad onder leiding van burgemeester Over de Linden aangepakt.
Groei betekende ook groei in vergoeding college van B en W
Twee dingen zouden het grootschalige plan voor de nieuwe wijk Aetsveld uiteindelijk fataal blijken. Het eerste was een redelijk nieuw verschijnsel: allerlei belangengroeperingen keerden zich tegen de nieuwbouw: Natuurmonumenten, Actiegroep Weesp en andere
natuurliefhebbers. Dat was men als gemeente niet gewend. En die groepen deden hun zegje bij Provinciale Staten en Den Haag.
Aanvankelijk werden ze niet serieus genomen, maar gaandeweg begon bij het gemeentebestuur door te dringen dat ze wel invloed hadden. Groot was dan ook de klap toen nota bene de minister van Volkshuisvesting zelf, de heer Gruyters, in maart 1975 een streep zette door de megalomane Aetsveld-plannen en het aantal woningen terugbracht van 6500 naar 1300. Uiteindelijk zou pas in april 1978 de eerste paal worden geslagen.
Ook de geplande snelweg A6 bleek een reddende engel voor de groene polder. Auteur Dick van Zomeren concludeert in zijn boek 'Het ontstaan van een Weesper woningcorporatie' uit 1989 dat de onduidelijkheid over het wel of niet aanleggen van de snelweg in de jaren 60 ervoor zorgde dat de plannen steeds werden uitgesteld. En dus uiteindelijk afstel, maar die snelweg, dan onder de naam A6-A9, zou Weesp nog tientallen jaren bezig houden.
